Pioppi, voedingsrichtlijnen, goed eten

Alleen het échte mediterrane dieet is bewezen gezond

Een koolhydraatarm dieet verkopen onder een mediterrane vlag – het Pioppi-dieet – is verwarrend. En als dat dieet ook nog eens verzadigd vet propageert, dreigt de situatie zelfs gevaarlijk te worden. Daar hebben mijn zus Janine Jansen en ik, auteurs van o.a. het kookboek Hartstikke mediterraan, de laatste weken al herhaaldelijk op gewezen, onder meer op Radio 5.

Discussiëren over gezondheid en voeding is mooi, daar worden we met z’n allen wijzer van. Maar het baart mij als cardioloog zorgen als een hoogleraar diabetologie – Hanno Pijl, tevens kookboekenauteur – tegen uw krant zegt (NRC van 31 oktober jl.) dat voor mensen met obesitas, diabetes mellitus en hart- en vaatziekten andere voedingsrichtlijnen gelden dan voor gezonde mensen. Dit is onjuist. De richtlijnen zijn voor iedereen hetzelfde, die stellen organisaties als de Gezondheidsraad op. Wie een ernstige ziekte heeft moet extra goed oppassen met bepaalde voedingsmiddelen, dat is zeker waar. Arme koolhydraten (suikers) zijn hoe dan ook voor iedereen slecht, niet alleen voor bepaalde patiënten, terwijl rijke koolhydraten voor bijna iedereen gezond zijn. Laten we geen kinderen met het badwater weggooien.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en diverse Europese en Amerikaanse gezondheidsorganisaties op het vlak van hart- en vaatziekten, diabetes, obesitas, nierziekten en maag-, darm- en leverziekten adviseren het mediterrane dieet ter voorkoming en behandeling van ziektes.

Het mediterrane dieet is het enige dieet waarvan is bewezen dat het ook op de lange termijn chronische ziekten – hart- en vaatziekten, dementie enzovoort – kan voorkomen dan wel uitstellen. Essentiële elementen van dit dieet zijn gezonde vetten (te vinden in onder meer vis, olijfolie en noten) en daarnaast complexe, rijke koolhydraten (onder andere in volkorengranen en groenten). Belangrijk voor ons lichamelijk welzijn is verder dat we minder arme koolhydraten (suikers) en ook minder zout eten.

Koolhydraatarm eten zoals het Pioppi-dieet dat propageert is de nieuwste voedselhype. De directe effecten daarvan op de menselijke gezondheid zijn volgens de wetenschap wisselend tot zorgwekkend. Gegevens over wat zo’n dieet doet op de lange termijn zijn er niet, zoals het Voedingscentrum ook aangeeft.

En: waar praten we over, wat is ‘koolhydraatarm’ nou precies? Hoeveel procent minder dan wat gangbaar is? Een recent groot onderzoek toont aan dat de gemiddelde mens gezonder en langer leeft als zijn voeding voor circa 50% uit koolhydraten bestaat (met name dus rijke koolhydraten). Wie onder de 40% gaat zitten schaadt zijn gezondheid.

Anders dan een koolhydraatarm dieet is écht mediterraan eten zoals gezegd bewezen gezond en daarnaast lekker en goed vol te houden. Daardoor is het op de lange termijn het meest effectief om je lichaam te behoeden voor ernstige kwalen en om op gewicht te blijven of zelfs af te vallen.

Dr. A.H.M. Jansen, cardioloog Groene Hart Ziekenhuis Gouda